Μια πρώτη «ανάγνωση» του τουρκικού Συντάγματος καταδεικνύει, ενδεχομένως, τη συγκρότηση ενός αυταρχικού κράτους σε μια δεύτερη προσέγγιση, ωστόσο, διαπιστώνεται η ύπαρξη μηχανισμών ικανών, θεωρητικά τουλάχιστον, να δημιουργήσουν ρωγμές σε αυτόν τον αυταρχισμό. Μπορεί, συνεπώς, να υποστηριχθεί ότι το τουρκικό πολίτευμα είναι περισσότερο πολύπλοκο από το μονοσήμαντο χαρακτηρισμό του ως «στρατοκρατικό» ή «χουντικό» ή «δικτατορικό». Η ερμηνεία των συνταγματικών και πολιτικών δεδομένων τείνει στην διαπίστωση ενός μάλλον μικρού πολιτεύματος που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ημί-δημοκρατικό, καχεκτική δημοκρατία, αυταρχικός κοινοβουλευτισμός, περιορισμένη δημοκρατία, χωλή δημοκρατία. Το «χωλό» του τουρκικού πολιτεύματος νοείται, συνεπώς, σε συνάρτηση με την κλασική δυτική αντίληψη για τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου. Από την άλλη, το τουρκικό πολίτευμα συνιστά πρότυπο δυσχερούς μεν, αλλά υπαρκτού, εκσυγχρονισμού, σε σύγκριση με την κρατούσα μορφή πολιτευμάτων του μουσουλμανικού χώρου. Τέλος, το στοιχείο των «θεσπισμένων παρεκκλίσεων» αναφέρεται στην ενδοσυστηματική οπτική του ίδιου του τουρκικού πολιτεύματος υπό την έννοια αυτή, οι παρεκκλίσεις συνιστούν αυτοτελές στοιχείο που δεν ταυτίζεται με την χωλότητα του δημοκρατικού προτύπου, όπως αυτό προσδιορίστηκε μόλις πριν. Τα τρία αυτά επίπεδα συγκροτούν και την αντιφατικότητα της ίδιας της Τούρκικης Δημοκρατίας. Σε τελική ανάλυση, η ιδιαιτερότητα του τουρκικού πολιτεύματος συνοψίζεται στην αδυναμία συγκρότησης μιας ορθολογικής σχέσης μεταξύ πλειοψηφίας -μειοψηφίας. Τόσο σε επίπεδο οργάνωσης κοινωνικών θεσμών, όσο και σε επίπεδο κρατικών οργάνων, οι κεμαλικές αρχές και η ισλαμική ροπή παρεμποδίζουν τη φιλελεύθερη και δημοκρατική λειτουργία του πολιτεύματος υπό την έννοια της διασφάλισης του πλουραλισμού...