Ο Τόμος 2 της Επιτόπιας Κοινωνιολογικής Έρευνας για τους Σαρακατσάνους της Θράκης, της Κεντρικής και Ανατολικής Μακεδονίας, η οποία διεξήχθη από τη δεκαετία τον 1980 και εντεύθεν, με πρωτοβουλία της Έδρας Κοινωνιολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, περιέχει (εκτός από τα Πληθυσμιακά, Οικονομικά και Κοινωνικά στοιχεία του Τόμου 1) μέρος του πολιτιστικού θησαυρού των Σαρακατσάνικων ομάδων της περιοχής αυτής, καθώς και της Ανατολικής Θράκης (Τουρκίας), της Βουλγαρίας και της Σερβίας. Το Φωτογραφικό Υλικό για τα πρόσωπα καθώς και τα λαϊκά τεχνουργήματα που με υπομονή, μεθοδικότητα και εργατικότητα συγκεντρώθηκαν με τη βοήθεια της ερευνητικής ομάδας (τους Σαρακατσάνους δασκάλους Θανάση Τσιλιγγίρη και Γιάννη Μπάτζιο), καθώς και με την αφιλοκερδή συμμετοχή του Σαρακατσάνου Κίτσου Μπλούχου, ανέρχεται σε πεντακόσιες (500) περίπου ασπρόμαυρες φωτογραφίες, σε διακόσιες (200) κεντητές ποδιές (μπροστομούνες και παναγιούλες) και σε άλλα αντικείμενα. Έμποροι ειδών λαϊκής τέχνης της Κομοτηνής, όπως οι αδελφοί Χρήστος και Τριαντάφυλλος Ναούμ, μας διέθεσαν με προθυμία αυθεντικές σαρακατσάνικες ποδιές και άλλα τεχνουργήματα για την ευόδωση του έργου της καταγραφής της σαρακατσάνικης τέχνης.
Στο Πρώτο Μέρος του Τόμου 2 δημοσιεύεται επιλογή ασπρόμαυρων φωτογραφιών αριθμημένων από 1 έως 318. Είναι διηρημένες σε πέντε χρονικές περιόδους που καλύπτουν εξήντα χρόνια γνωστής και επώνυμης διαβίωσης των Σαρακατσάνων (1910-1970), σε μια διαρκώς ανανεούμενη, μακρόχρονη και κυκλική μετακίνησή τους από τις νοτιότερες και βορειοδυτικές περιοχές της χώρας μας προς το βορρά, (Σερβία και Βουλγαρία), προς την Ανατολική Θράκη, Προποντίδα, ακόμη και την Προύσα και την Καισάρεια. Παρατηρείται όμως επιστροφή τους από την Τουρκία μετά το 1922, από τη Σερβία μεταξύ 1940 και 1950 κι από τη Βουλγαρία μετά το 1950 (μερική επιστροφή). Ταυτόχρονα, διαπιστώνεται η σταδιακή αγροτική και επαγγελματική τους εγκατάσταση στη Θράκη και Μακεδονία, η οποία σηματοδοτεί το τέλος του αρχέγονου πλάνητα κτηνοτροφικού τρόπου παραγωγής και της συντροφικής οργάνωσης καθώς και την οριστική μετάβασή τους και ένταξη στην περιρρέουσα αγροτική και αστική κοινωνία της Βόρειας Ελλάδας. Οι ενδυματολογικές μεταβλητές, ανδρών και γυναικών, διηγούνται κι αυτές με τον τρόπο τους αυτή την αργόσυρτη μεταβολή και προσαρμογή: οικονομική, κοινωνική, πολιτιστική. [...]
Στο Δεύτερο Μέρος του Τόμου 2 παρατίθενται έγχρωμες φωτογραφίες των λαϊκών τεχνουργημάτων των Σαρακατσάνων, κυρίως ενδυματολογικού χαρακτήρα της Σαρακατσάνας της οποίας η πλήρης παραδοσιακή στολή αποτελείται από 26 διαφορετικά κομμάτια και ζυγίζει γύρω στα 12 έως 14 κιλά αριθμημένες από 1 έως 270. Στολές και ρουχισμός της Σαρακατσάνας, κυρίως ποδιές, έχουν δημοσιευθεί πολλές κατά καιρούς, εξαίρετης και καλαίσθητης κατασκευής. Συνήθως όμως παραλείπονται ορισμένα κομμάτια, όπως τα κεντητά παλτά, ποικιλία των κεντημένων μανικιών της πουκαμίσας, και οι μάλλινες πλεκτές καλτσούνες και πατούνες.
Τα σαρακατσάνικα τεχνουργήματα με τα φυτικά, γεωμετρικά, αστρικά και λοιπά τους σύμβολα, κυρίως οι ποδιές, τα παλτά και οι κάλτσες, διαφυλάττουν και περνούν από γενιά σε γενιά, αρχέγονα ελληνικά και βυζαντινά τεκμήρια, βιούμενα και αναπαραγόμενα για αιώνες από την μη "εγγράμματη" συλλογική συνείδηση των γυναικών της σαρακατσάνικης κοινωνίας, θεματοφύλακα της διαχρονικής ελληνικής ταυτότητας.
Τα δημοσιευόμενα σήμερα Φωτογραφικά Ντοκουμέντα, όπως και το ερευνητικό υλικό του Τόμου 1, αποτελούν αντικείμενο κοινωνιολογικής μελέτης για τον κοινωνικό και οικονομικό μετασχηματισμό των Σαρακατσάνικων συντροφικών ομάδων καθώς και την πολιτιστική τους ταυτότητα του Τόμου 3. [...] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)