Ο τρίτος τόμος ενός μεγάλου κυκλικού έργου που εντάσσεται στη χορεία των ανάλογων μυθιστορηματικών τοιχογραφιών του Μπαλζάκ και του Ζολά. Η τριλογία του Καραγάτση -που περιλαμβάνει τον «Κοτζάμπαση του Καστρόπυργου», το «Αίμα χαμένο και κερδισμένο», και «Τα στερνά του Μίχαλου»- είχε περιγραφεί από τον ίδιο ως «βιολογική και κοινωνική ιστορία μιας αστικής ελληνικής οικογένειας από το 1821 ώς τα σήμερα». Στον πρώτο τόμο, ο Καραγάτσης έστηνε έναν ολοζώντανο κεντρικό ήρωα, τον Μίχαλο Ρούση, που γινόταν εξωμότης γιατί τον κυβερνούσε το αίσθημα του ευδαιμονισμού. Στο «Αίμα χαμένο και κερδισμένο» ο ίδιος αυτός ο Ρούσης, ολοκληρώνεται ως μορφή μέσα από τους αγώνες του '21. Τώρα, στον τρίτο τόμο της σειράς, ο συγγραφέας ζωντανεύει τα τελευταία χρόνια του Ρούση, και, μαζί, τα πρώτα χρόνια της ελεύθερης Ελλάδας.
Έγραψε για το έργο αυτό ο μεγάλος μας κριτικός Βάσος Βαρίκας: «Ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα της τέχνης ενός πεζογράφου από τους τρεις-τέσσερους που έχουμε... ο Καραγάτσης παραμένει στη νέα μας πεζογραφία ο πιστός συνεχιστής της κλασικής παραδόσεως που θέλει το μυθιστόρημα ένα αυτόνομο κομμάτι ζωής και αρνείται να τα μεταβάλει σε δοκίμιο ομαδικής ή ατομικής ψυχολογίας, όπως συνειδητά ή ασυνείδητα έφτασε να το καταντήσει ο Μεσοπόλεμος».