Θεωρούμενη το αριστούργημα του Μίλαν Κούντερα, "Η αβάσταχτη ελαφρότητα του Είναι" ακολουθεί τα μεγάλα πρότυπα του μυθιστορήματος-δοκιμίου, τοποθετώντας τη δράση στην Πράγα της δεκαετίας του 1960, των ζοφερότερων χρόνων του τσεχοσλοβακικού κομμουνιστικού καθεστώτος. Έρωτας και ιδεολογία, αυταπάτες και διαψεύσεις συναντιούνται και συγκρούονται σε ένα πεδίο δυνάμεων αναμφισβήτητα καταπιεστικό, όπου η λαχτάρα για την ελευθερία και για μια διάσπαση της ύπαρξης "ελαφρότερη" παίρνει δραματικά την όψη μιας προσμονής καταδικασμένης στην αποτυχία. Η ιστορία του έρωτα ανάμεσα τον Τόμας, γιατρό και πρώην κομμουνιστή αλλά ακόμη υλιστή, και στην Τερέζα, δοσμένη αντίθετα στη συλλογιστική μιας "ψυχής" προς αναζήτηση, γίνεται εύκολα το υπόδειγμα για όλες τις ασυνεννοησίες και τις μελαγχολίες που μπορούν να αναδυθούν όταν ο έρωτας γίνεται κατά πρώτο λόγο βολιδοσκόπηση προορισμένη να βυθομετρήσει τις αβύσσους της ίδιας μας της δυστυχίας. Οι προδοσίες και οι εγκαταλείψεις, οι συγκρούσεις και οι συμφιλιώσεις προκύπτουν από την προσπάθεια φυγής από μια αλήθεια της ύπαρξης, που ο συγγραφέας την προσεγγίζει σε ασυνήθιστο βάθος, μια αλήθεια που είναι ίσως αδύνατο, όσο και αν πασχίσει κανείς, να την αποδεχτεί, ως το έσχατο όριό της. Αλλά το θαύμα που συντελείται από τον Κούντερα συνίσταται στο ότι όλα αυτά μας τα προσφέρει με απίστευτα ανάλαφρο χειρισμό, με ένα επίχρισμα χαμογελαστής ειρωνείας, η οποία χωρίς να ευτελίζει τα συμφραζόμενα, πετυχαίνει να μας κάνει να αισθανθούμε ότι η υπόθεση αφορά όλους μας. (εφημερίδα "La Repubblica")