Στις πρωτόγονες κοινότητες με την κοινή ιδιοκτησία της γης η δουλεία ή δεν παρουσιάζεται καθόλου ή παίζει απλά έναν πολύ δευτερεύοντα ρόλο... Όταν η Ρώμη έγινε "παγκόσμια πόλη" και η ιδιοχτησία της γης στην Ιταλία περνούσε όλο και περισσότερο στα χέρια μιας ολιγάριθμης τάξης ιδιοκτητών, τότε ο πληθυσμός των αγροτών εκτοπίζεται από έναν πληθυσμό δούλων... Αν η αναλογία του ελεύθερου πληθυσμού συγκριτικά με τους δούλους ήταν ένας στους δέκα, τότε για να συμβεί κάτι παρόμοιο θα χρειαζόταν κάτι παραπάνω απ΄τη "βία", δηλαδή μια πολύ ανεπτυγμένη χειροτεχνία και βιοτεχνία καθώς κι ένα εκτεταμένο εμπόριο. Η βία είναι το μόνο μέσο, ενώ αντίθετα το οικονομικό όφελος είναι ο σκοπός. Κι όσο πιο "θεμελιακός" είναι ο σκοπός ... τόσο πιο θεμελιακή είναι στην ιστορία η οικονομική πλευρά της σχέσης απέναντι στην αντίστοιχη πολιτική. Η βία δεν είναι μια απλή πράξη βούλησης, αλλά απαιτεί, προκαταβολικά, για να μπορέσει να ασκηθεί, πολύ ρεαλιστικές προϋποθέσεις, συγκεκριμένα εργαλεία, που ανάμεσά τους το πιο τέλειο απ αυτά καταργεί το λιγότερο τέλειο -που, μιλώντας χωρίς περιστροφές, τ αποκαλούμε όπλα- και συνεπώς με μια λέξη η νίκη της βίας στηρίζεται στην παραγωγή όπλων κι αυτή, πάλι με τη σειρά της, στην παραγωγή γενικά δηλαδή ... στην "οικονομική δύναμη" και στην "οικονομική πραγματικότητα", στα υλικά μέσα που έχουν τεθεί στη διάθεση της βίας. Η βία όμως δεν μπορεί να φτιάξει χρήμα. Το χρήμα πρέπει να το προμηθευόμαστε με τη βοήθεια της οικονομικής παραγωγής· η βία καθορίζεται λοιπόν από και πάλι από την οικονομική πραγματικότητα, που της προμηθεύει τα μέσα για να εξοπλιστεί και να συντηρήσει τα εργαλεία της. Εξοπλισμός, συγκρότηση, οργάνωση, τακτική και στρατηγική εξαρτιόνται πρώτ απ όλα απ την εκάστοτε στάθμη της παραγωγής και των επικοινωνιών. Οι αγγλικές επιχειρήσεις, δημιούργημα της νέας μεγάλης βιομηχανίας, συνέτριψαν τον Ναπολέοντα.